en | tr
1914-Dünyanın İlk Tarifeli Ticari Havayolu Uçuşu
Ticari havayolu olarak ilk uçuş, Antony H. Jannus tarafından uçurulan Benoist yapımı hava aracı ile gerçekleşti. İlk bilet, açık artırmada 400 dolara satıldı. (Bugün neredeyse 10.000 $ karşılığı.)

 

Amerikalı havacı Thomas W. Benoist (29 Aralık 1874 - 14 Haziran 1917), aynı zamanda uçak imalatçısıydı.

 

Thomas W. Benoist

 

1914'den önce Florida'nın daha sonradan izole edilmiş yarımadası Tampa Körfezi’nden St. Petersburg'a seyahat etmek, Tampa Körfezi'nden karşıya buharlı bir gemi ile yavaş bir yolculuğu veya demiryolu ile beş saat süren dolambaçlı bir yolculuğu gerektiriyordu. İlkel ve asfaltsız yolların üzerinde arızalı bir otomobil kullanarak, bir at sürerek veya fayton benzeri hafif araçlarla ise çok daha uzun saatler alırdı.

 

O zamanlarda uçak, günümüzdeki gibi pratik bir uygulaması olmayan nadir bulunan bir yenilik demekti. 1912'de Jannus’un rekor olarak kayda geçen su üzerindeki uçuşu Floridalı işadamı Percival E. Fansler’i etkiler ve bunun üzerine iş adamı bir sonraki yıl için, Benoist yapımı deniz uçağını iki şehir arasındaki açık su yüzeyinden "gerçek bir ticaret hattı" olarak kullanılması için St. Petersburg'daki bazı işadamlarına bir teklif yöneltir. Fransler’in teklifine ikna olan, yerel ticaret odası başkanı L.A. Whitney ve Noel Mitchell'in öncülüğünü yaptığı St. Petersburg’daki birçok topluluk lideri, iki şehri birbirine bağlayan bir havayolu hizmetinin başlatılması için mali destekte bulunmayı kabul ettiler. 17 Aralık 1913'te (Wilbur ve Orville Wright Kardeşlerin tarihteki ilk motorlu uçuşlarının 10. yıldönümünde), Thomas W. Benoist ile Tampa Körfezi’nden St.Petersburg-Tampa Havagemisi Hattı olarak adlandırılan dünyanın ilk tarifeli havayolu şirketi için 2 günlük gidiş-geliş şeklindeki seyahatlere uçak ve mürettebat sağlaması amacıyla 90 günlük bir sözleşme imzalandı.

 

1914 yılında Percival E. Fansler adlı girişimci, körfezde karşıdan karşıya düzenli bir hava hizmetinin yapılabilirliğini görmüştü. Bu hizmetin, Tampa ve St. Petersburg şehirleri arasındaki seyahat süresini önemli ölçüde azaltacağını biliyordu. O ve yatırımcıları, ünlü pilot Thomas Antony H. Jannus beraberinde uçmak için imalatçı Thomas Benoist'ten iki adet deniz uçağı sipariş ettiler. Antony H. Jannus deneyimli bir test pilotu olmasının yanı sıra gösterilere ve eğitimlere giden bir havacıydı.

 

Dünyadaki ilk Havayolu’nun pilotu. Antony H. Jannus

1914 yılı Florida, Tampa Körfezi üzerinde uçan Benoist Tipi XIV deniz uçağı.

 

İlk uçuş, yeni yılın yani 1914’ün ilk gününde oldukça ihtişamlı bir şekilde geçti. Yaklaşık 3000 kişi St.Petersburg şehir merkezinden sahile doğru bu uçuşu izlemek için gitti.

 

Körfez'i geçmiş olacak ilk uçuş için, ilk bilet yerel bir iş adamı olan Abram C. Pheil'e açık arttırmada 400$'a satıldı. (Bugün neredeyse 10.000 $ karşılığı.) Çoşkulu bir açılış konuşması yapan Fansler, "Tampa’ya yapılan bu havagemisi hattı, yakın gelecekte bu hat boyunca yapılan yolculukların sadece büyük bir müjdecisi olacak... Yarın imkânsız şeylerin habercisi iken, dün imkânsız olan şey ise bugünün bir başarısıdır " sözlerini dile getirdi.

 

Birçok konuşma ve fotoğraftan sonra, sabah saatler henüz 10'dan önce iken, Antony H. Jannus ve Abram C. Pheil küçük ahşap sandalyeye sıkışarak oturdular. Tony Jannus ise havalanırken kalabalığa doğru el salladı.

(Soldan Sağa)  Percival E. Fansler, Abraham C. Pheil, and Antony H. Jannus – 1 Ocak 1914

 

Jannus, uçağı suyun üzerinde 50 feet yani 15.2 metreyi geçmeyecek yükseklikte uçurdu. Tampa'ya yolu yarılamış iken, uçağın motoru çalışmadı ve körfeze iniş yaptı. Motor üzerinde bir takım tamir çalışmalarından sonra tekrar kalkış yaptı. Uçak, Tampa şehir merkezine yakın olan Hillsborough Nehri'ne doğru inerken, Jennus ve Pheil yaklaşık 3,500 kişilik bir kalabalık tarafından neşeyle alkışlandı ve selamlandı.

 

Abram Pheil iş için kolları sıvadı ve toptan satış şirketi için birkaç bin dolarlık sipariş verdi. Sabah 11'de, Antony H. Jannus ve Abram C. Pheil St.Petersburg'a geri uçtular. Toplam yolculuk süresi bir buçuk saatten az sürmüştü.

 

1 Ocak 1914 tarihinde St. Petersburg-Tampa Havagemisi Hattı, St. Petersburg ve Tampa, Florida arasında faaliyet gösteren dünyanın ilk tarifeli havayolu şirketi oldu.

 

Havayolu, günde iki kez olmak üzere haftanın altı günü sefer yaptı. Standart ücretler kişi başı için 5 dolar, 45 kg yük için ise yine 5 dolardı. Biletler 16 hafta öncesinden tükendi. İkinci bir Benoist model havagemisi eklendi ve böylece uçuş ağı Sarasota, Bradenton ve Manatee'e kadar genişletildi. Tony Jannus'un kardeşi Roger, ikinci pilot oldu.

 

Havayolu, toplamda yaklaşık 1,205 yolcu taşıyarak dört aya yakın bir süre boyunca işletildi. Kuzeyde kış kendini göstermeye başlayınca, yolcuların ilgisi de hızla düştü. Tony ve Roger Jannus, Florida'dan ayrılmadan önceki son uçuşlarını 27 Nisan’da Tampa Körfezinde hava gösterisi yaparak noktaladılar.

 

Sadece dört ay süren kısa süreli bir girişimdi ama aynı zamanda bugünkü kıtalararası uçuşların yolunu açmış oldu.

 

×

Bilgi